Xe cẩu nâng người là gì? Các loại xe, ứng dụng thực tế

Xe cẩu nâng người là gì?

Xe cẩu nâng người (hay xe tải gắn cẩu có giỏ nâng người) là một thiết bị nâng hạ linh hoạt có cần trục được lắp trên xe cơ sở (thường là xe tải), với đầu cần được gắn một giỏ nâng người lắp trên xe tải chuyên dụng thay vì móc cẩu. Toàn bộ hệ thống, từ cần cẩu, hệ thống thủy lực đến các cơ cấu an toàn, đều được thiết kế và kiểm định theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người ở trong giỏ.

Cấu tạo cơ bản của xe cẩu nâng người

Về cơ bản, một chiếc xe cẩu nâng người (xe nâng người tự hành) là sự kết hợp giữa xe cẩu tự hành và giỏ nâng người. Nhìn chung, cấu tạo của nó gồm 3 bộ phận chính:

• Phần xe tải cơ sở: Là các dòng xe tải thông thường, có nhiệm vụ di chuyển thiết bị đến công trường.
• Phần cần cẩu thủy lực: Là cánh tay chính đưa người lên cao. Các loại cần phổ biến bao gồm xe nâng người dạng cần gập (boom lift) có nhiều khớp nối linh hoạt, hoặc cần ống lồng thẳng.
• Giỏ nâng người (Sàn nâng): Đây là bộ phận quan trọng nhất. Một chiếc xe nâng người có chứng chỉ an toàn phải có giỏ nâng đạt chuẩn với các đặc điểm: sàn chống trượt, lan can bảo vệ cao tối thiểu 1.1m, cửa ra vào có khóa an toàn, và có điểm neo chắc chắn để móc dây an toàn cá nhân.

Ưu điểm của xe cẩu nâng người là gì?

Xe cẩu thùng nâng người là một giải pháp thi công trên cao hiệu quả, sở hữu nhiều ưu điểm so với giàn giáo hay thang truyền thống:

• Tính cơ động và linh hoạt cao: Xe có thể nhanh chóng di chuyển đến nhiều địa điểm làm việc khác nhau. Cần cẩu có thể vươn xa, vươn cao, tiếp cận những vị trí khó mà giàn giáo không thể lắp đặt.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Rút ngắn đáng kể thời gian lắp đặt và tháo dỡ so với giàn giáo. Chỉ cần một người vận hành và một hoặc hai công nhân trên giỏ là có thể thực hiện công việc.
• Đảm bảo an toàn lao động tối đa: Khi được vận hành đúng cách, đây là phương pháp làm việc trên cao an toàn bậc nhất, giảm thiểu tối đa nguy cơ ngã cao.

Ứng dụng của xe cẩu nâng người làm việc trên cao

Dịch vụ xe cẩu nâng người được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

• Sự kiện, truyền thông: Dùng làm vị trí đặt máy quay phim, máy ảnh để có được những góc quay từ trên cao độc đáo.
• Ngành điện lực, viễn thông: Xe cẩu nâng người là xe nâng người phục vụ bảo trì điện không thể thiếu, dùng để sửa chữa đường dây, lắp đặt thiết bị trên cột điện, trạm biến áp.
• Xây dựng: Dùng trong các công trình xây dựng để sơn sửa, vệ sinh mặt ngoài tòa nhà, lắp đặt kính, panel, biển quảng cáo.
• Cây xanh đô thị: Cắt tỉa các cành cây trên cao một cách an toàn và nhanh chóng.
• Bảo trì công nghiệp: Tiếp cận các hệ thống đường ống, PCCC, điều hòa trên cao trong các nhà máy, nhà xưởng.

Quy định an toàn bắt buộc khi sử dụng xe tải gắn cẩu có giỏ nâng người

An toàn là yếu tố sống còn. Mọi hoạt động liên quan đến cần cẩu nâng người linh hoạt đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định:

• Kiểm định thiết bị: Xe phải được kiểm định kỹ thuật an toàn định kỳ theo quy định của nhà nước, đảm bảo mọi chức năng hoạt động hoàn hảo.
• Người vận hành: Phải được đào tạo bài bản và có chứng chỉ vận hành xe nâng người.
• Người làm việc trên giỏ: Phải được huấn luyện an toàn làm việc trên cao và luôn mặc đồ bảo hộ, đặc biệt là dây đai an toàn được móc vào điểm neo trên giỏ.
• Trước khi làm việc: Phải kiểm tra kỹ khu vực làm việc, đảm bảo nền đất cứng, bằng phẳng, không có chướng ngại vật và giữ khoảng cách an toàn với đường dây điện.
• Trong khi làm việc: Tuyệt đối không được vượt quá tải trọng cho phép của giỏ nâng (bao gồm cả người và dụng cụ).

Các quy định này được nêu rõ trong các văn bản pháp luật về an toàn lao động, chẳng hạn như Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động.